Er aumingjaskapur og leti viðurkenndir sjúkdómar?

Í staðin fyrir að gleyma mér í bloggi um borgarpólitík og hnífsstungur langar mig að deila smá hugsun með ykkur. Ég var að velta því fyrir mér hvort maður eða kona geta verið viðurkennd sem aumingjar eða letingjar. Nú eru þessi orð neikvæð og ekki eftirsóknaverð. Það vill engin vera kallaður alkóhólisti, þunglyndissjúklingur eða hvað annað, hvað þá aumingi og alhólisti. En er aumingjaskapur jafn sjálfsögð hegðun og það t.d. að stara á fólk? Á hegðunin "Aumingjaskapur" og "leti" einhvern tilverurétt? Er þetta kannski huglægt mat sem ekki er hægt að færa hendur á, nokkuð frekar en þegar fólk getur fengið störu á annað fólk.

Þesskonar hegðun  þ.a.s. aumingjaskapur, leti og að stara er frekar neikvæð hegðun. Engu að síður þekkjum við öll slíka hegðun. "Ekki stara svona á fólk" segir mamman við barnið með störu. "Stattu nú upp og gerðu þetta"..segir konan við lata manninn.

Hvert er ég að fara með þessum pælingum? Það sem ég hef hugleitt er þegar sjúkt fólk leitar sér ekki hjálpar má segja að það sé dómgreindarleysi. Maður sem hefur drukkið frá sér lífsgæði, misst frá sér vini og fjölskyldu er sjúkur maður. Að leita sér ekki hjálpar er dómgreindarleysi.  Það sama á um þunglyndisjúklinga, offitusjúklinga, bullemiu og þá andlegu sjúkdóma sem við þekkjum.

Þeir sem leita sér ekki hjálpar sýna dómgreindarleysi. Þá koma oft vinir og vandamenn að góðum notum og gera viðkomandi grein fyrir sinni stöðu. Þá fer hinn sá sami og leitar hjálpar.

Síðan gerist nokkuð merkilegt. Sá sem gerði sér grein fyrir drykkjuvandamálinu hættir ekki að drekka. Sá sem er offitusjúklingur heldur áfram að troða í sig mat, aðrir hætta að borða. Þunglyndissjúklingurinn tekur ekki lyfin sín. Allir þessir einstaklingar fara ekki eftir fyrirmælum fólks sem veit betur og tileinkar sér því að hjálpa öðru fólki.

Getur verið að þeir einstaklingar sem ég minntist á hér í setningunni á undan séu að sýna hegðun sem kallast aumingjaskapur og eða leti? Getum þannig viðurkennt að sumt fólk séu letingjar og aumingjar? Ef svo hljótum við að geta hjálpað því fólki á sama hátt og konan segir við manninn sinn að hypja sig af stað í að gera það sem hann á að gera.

Bara smá pæling.

Á sama hátt getum við líka talað um leiðinlegt fólk. Er hægt að mæla það á sanngjarnan hátt?